Assange’ın Dramı
Julian Assange ve Wikileaks macerasında yeni bir döneme mi giriliyor? Assange İsveç’e oradan da ABD’ye gönderilecek mi? Yeni medya haber siteleri “basın organı” mıdır?
Neredeyse yedi yıldır Londra’daki bir büyükelçilikte sığınmacı olarak yaşayan Julian Assange geçtiğimiz günlerde “yaka paça” gözaltına alındı. Dünya Assange ve Wikileaks adlarını eşzamanlı olarak duymuş; o sızıntılar sayesinde Wikileaks yeni medyanın en popüler global temsilcisi olmuştu.
En başta ABD, pek çok ülkenin Assange’a sinir olmasının nedeni, ana-akım medya döneminde söz konusu bile olmayacak bir şeyi yapmış olması. Önce ABD’nin sonra da pek çok ülkenin gizli bilgilerini dünya kamuoyuna sızdırması. ABD ordusunda sözleşmeli olarak çalışan bir er, bilgisayar erişim yetkilerini kullanarak Irak savaşı ile ilgili tonlarca gizli belgeyi Assange’a aktardı. Assange da kurucusu olduğu Wikileaks sitesi üzerinden bunları tüm dünya ile paylaştı. Adı Bradley Manning olan bu (erkek) asker, ABD hapishanelerinde yıllarca gözaltında tutuldu. Hakkında bir dava açılmadı. Sonra serbest bırakıldı. Cinsiyetini ve adını değiştirdi; Chelsea Manning oldu.
Wikileaks sızıntılarından kısa bir süre sonra, detaylara bakınca “zorlama” gibi görülen bir nedenden dolayı, vatandaşı olduğu İsveç’te Assange hakkında mahkeme kararı çıkarıldı. Sebep? Bir keresinde birlikte olduğu iki kadın, talep etmelerine rağmen cinsel birleşme sırasında Assange’ın koruyucu kullanmamış olması. Sızıntılardan çok önce gerçekleşmiş bir olay. Kadınlar mahkemeye gitmek için Assange’in ünlü olmasını beklemiş olsa gerek.
Bu nedenle Assange İngiltere’de göz altına alındı. Bir süre sonra kefeletle serbest bırakıldı. Ancak daha sonra yeniden gözaltına alınacağı ve İsveç’e iade edileceği korkusuyla, nedense, bir Orta Amerika ülkesi olan Ekvador’un Londra’daki bir apartman dairesinde yer alan büyükelçiliğine sığındı. İsveç’e iade edilmekten korkma nedeni, oradaki sudan dava değil. İsveç’in hazır ele geçirmişken, baskıya dayanamayıp onu ABD’ye teslim edeceği olasılığı.
Peki ABD Manning’i yıllarca gözaltında tuttuğu halde neden mahkemeye çıkarıp yargılamadı? Belki de bu durum Assange için hafifletici bir neden olacaktı. Bir gün ABD’de yargılanırsa. ABD tüm faturayı Assange’a kesmeye niyetli olsa gerek. Geçen yedi senede İsveç’teki mahkeme düşmüş, Manning ABD’de serbest bırakılmış olsa bile Assange’ın önce İsveç oradan da ABD’ye postalanacağı korkusu belki de bu nedenle bugüne dek geçmek bilmedi.
Tam da o sırada Ekvador’da devlet başkanı değişince rüzgar Assange için yön değiştirmeye başladı. İlk adı Lenin olan yeni başkan her fırsatta Assange’ı istemediğini dile getirmeye, uygulamalarıyla belli etmeye başladı. Örneğin Assange’ın kedisi dert oldu. Yok efendim kedinin pisliklerini elçilikte kim temizleyecekmiş? Nihayet Ekvador, sığınma hakkını askıya aldı ve İngiltere polisine elçiliğe girebileceğini bildirdi. Wikileaks ise bu durumu bir hafta öncesinden tüm dünyaya çoktan duyurmuştu.
Bakalım olaylar zaman içinde nasıl gelişecek? ABD gerçekten tüm acısını Assange’dan çıkaracak mı? Wikileaks’in bir medya kuruluşu, yaptıklarının da yeni medya gazeteciliği olmadığı görüşü kabul görecek mi? Demek ki gerçek-ötesi dünyada gazetecilik denen şeyin artık yapılan eylemle değil, elinde gücü olan birilerini yeterince rahatsız edip etmemesiyle ilgisi var. Ne? Bu hep mi böyleydi? O zaman “nihil novum sub sole!”
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi; “Dijital Kültür” Köşesi (Sayı 160 – 19.04.2019)