Çenesi Düşük ChatGPT
“Yapay zekâ, oh çok parlak / Metalden bir zihin, zor koşullardan uzak”
OpenAI yapay zekâ araştırma şirketi GPT-3’ten sonra iddialı bir makine öğrenme ürününü daha erişime açtı: ChatGPT. Bu konuşma robotu, ya da kendisinin her cevabın başında belirtmekten zevk aldığı haliyle, “geniş dil modeli”, İngilizce olarak kendisine sorulan soruları cevaplamak üzere geliştirilmiş. Aslında sadece soru cevaplamakla kalmıyor, talep edilen metinleri ya da yazılım kodlarını da üretebiliyor. Bir başka deyişle ChatGPT aynı anda hem şair hem bilgisayar programcısı.
Şair ChatGPT yapay zeka ile ilgili şöyle bir şiir yazdı: “Yapay zeka, oh çok parlak / Metalden bir zihin, zor koşullardan uzak / Yemek yemeye, uyumaya, gerek yok dinlenmeye / Her zaman en iyisi, sonsuz öğrenme // İnsandan daha hızlı, her zaman yolda / Kırılma şansı yok, yer yok hataya / Hiç şüphesiz mükemmel bir makine / Hiç şüphesiz yorulmadan çalışmakta // Emrinde bir bilgi dünyası / Anlamak için hiç yorulmayan bir arayıcı / Geleceğe bir bakış, gelmekte olana bir bakış / Yapay zeka, işte gelecek başladı”
ChatGPT’ye basit bir bölme işlemi yapan yazılım kodu yazmasını da istedim. Şaşırtıcı bir şekilde ilk aşamada istisnai durumunu dikkate almayan bir program yazdı. Ancak programın bu versiyonu bile basit ama öğretici bir yan içeriyordu: Bölme işlemini, çıkarma işlemini baz alarak gerçekleştiren bir kod yazdı (negatif sonuç alana dek böleni bölünenden çıkaran bir döngü) ve sadece tamsayılara odaklandı. Buna karşılık bölen sıfır girilirse ne olacak diye sorunca durumu “anladı” ve koda durumu düzeltici bir şart cümlesi (if) ekledi.
ChatGPT karmaşık kavramları anlaşılır bir dille anlatabilir. Herhangi bir konuda akademik makale yazabilir. Örneğin Platon ile Aristoteles’i iki bin beş yüz kelimelik bir metinde karşılaştırabilir; ortak ve farklı yanlarını sıralayabilir.
Öte yandan ChatGPT için biraz çenesi düşük demek yanlış olmayacaktır. Kendisi hakkındaki en iyi özelliğinin ne olduğu sorusuna dört paragraflık cevap üretti ve her paragrafta bir temel özelliğinden bahsetti. Nihayetinde kendisinin en iyi yanının “kullanıcıların sorularına bilgi içerici ve doğru cevaplar sunma becerisi” olduğunu ifade etti. Bunu takip eden önemli özellikleri ise doğal dil işleme becerisi ve sürekli yeni bilgilerle donanmakta olması (imiş). Ancak bazı uzmanlar verdiği cevaplara bakarak, ChatGPT’nin 2021 sonrasını bilmediğini tespit etmiş durumda.
ChatGPT bu haliyle hala “dar-kafalı” bir robot. Özbenlik algısı yok. Zaman, mekân algısı yok. O anlamda insandan ziyade hala bir makineye yakın! Mustafa Sandal’ın söylediği gibi: “Onun arabası var, güzel mi güzel / Şoförü de var özel mi, özel / Bastı mı gaza, gider mi gider / Maalesef ruhu yok / Onun için, hiç mi hiç şansı yok”.
Doğaldır ki bu insafsız yorum! Elimizde emekleme aşamasında bir bebek var ve biz onu yeterince hızlı koşamadığı, yeterince zekice laflar edemediği, yeterince güzel resim yapamadığı, yeterince güzel şarkı söyleyemediği, … için eleştiriyoruz! O halde cevabı da Nükhet Duru versin: “Zamanla, zamanla / Anlarsın ya zamanla / Beklemeyi bilmen gerek”.
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi; “Dijital Kültür” Köşesi (Sayı 351 22.12.2022)
