Dijital Sinsi Plan
Yaşayan beş kuşağın travmaları ve çıkış yolları neydi-ne olacak? İnsanlık kara lordlardan kurtulabilecek mi?
Çeşitli vesilelerle dile getiriliyor. (Parantez içinde batı kültürüne özgü olduğu belirtilmeden) Yaşayan nüfus beş kuşakta sınıflandırılıyor ve bu beş kuşak bıçakla karpuz keser gibi ortadan ikiye bölünüyor: Üç yüzük “Dijital Göçmen”lere, iki yüzük “Dijital Yerli”lere! Karpuzun ortası 1981. 1.1.1981’den önce doğanlar (toplum baskısı sonucu) dijital becerileri öğrenmek zorunda bırakıldıklarından “dijital göçmen”. Sonra doğanlar ise “dijitalin içinden”! Soru şu: Bu beş kuşağın her birinin hayatındaki en büyük travma ve bundan çıkış yolu neydi-nedir-ne olabilir?
En eskisi “Sessiz Kuşak”! 1945’ten önce doğanlar. Bu kuşağın iki temel travması belli. Dünya savaşları! Peki çıkış yolu? Olasılıkla 1945 sonrası yaşanan nüfus patlaması ve ardından gelen nihilist rehavet! Göçmenlerin asıl tarihe geçen kuşağı ise o rehavetin çocukları: Bebek-Patlaması Kuşağı. Bu kuşağın en büyük travması belki de soğuk savaş! Dünya savaşları gibi konsantre bir darbe yerine on yıllara yayılmış bir sürekli-travma! “Sevgiden öte, sürekli ölüm!”
Bebek Patlaması kuşağı travmasını atlatmak için çeşitli yollara başvurdu! Metafizik, uyuşturucu, seks. Olmadı! “Uzay” tam liderliği ele geçirecekti ki türbülansa girip yere çakıldı! Nihayet travmadan interneti-bilgisayarı-cep telefonunu icat ederek çıktılar! Özel sektör sermayesi bilgisayara ve cep telefonuna erişip, 90’ların ortasına kadar internetin yanına yaklaştırılmadığı için, yıldızı ilk parlayanlar bu ikisi oldu. Böylece sanayi toplumu da üçüncü evresine girdi!
Yanına rakip yaklaştırmayacak kadar görkemli bir egoya-kibire sahip “patlak kuşak” kendisini izleyen X Kuşağı’nı da esir-kahya yapmaktan geri kalmadı. 65-80 döneminde doğanlar sessiz ötesi, siliktir-eziktir! Doğuştan “eks”tir! En büyük travması belki de budur! Kendine ait bir kimliğinin olmaması! Ne çok sorumlu ne çok vurdumduymaz. Ne çok devrimci, ne çok muhafazakar! Ne o, ne bu! Peki travmasını atlatabilmiş mi? Tam olarak tanımlayamadığı için atlatmış olup olmadığı da anlaşılmıyor! X için çıkış belki de kendisini bu “özgün akışa” bırakmaktan geçiyor! Gözlerden uzak “sinsi plan”ıyla birlikte!
Y Kuşağı, dijital yerli kuşakların ilki. Onların travması belki de tek kelimeyle “eşsizlik”. Her biri sadece eşsiz bir insan değil, sanki eşsiz bir canlı türü! Star Wars filmlerindeki bar sahnelerinde fonda görülen tipler! Her biri başka bir gezegenden gelmiş! Buna inandırılmışlar. X Kuşağı’nın sinsi planı bu olsa gerek! Baskın patlaklara karşı hiçbir şey yapmıyormuş gibi yaşayıp ortaya bir “eşsizler pandemisi” çıkarmak!
Her ne kadar vakit X, Y ve Z’nin vakti olsa da geri plandaki “yaşlı kurt” varlığını sürdürüyor! Patlaklar (Star Wars’tan devam etmek gerekirse) Darth lakaplı kara lordlar gibi. Perde arkasından, olabildiğince, “benden sonra devam melodisi” duyuluyor! Eşsiz Y Kuşağı Kovid-19 pandemisi ile dize getirilebilir mi? Yoksa pandemi onlar için travmadan çıkış için bir fırsat mı olacak?
Ve Z Kuşağı! Başka bir gezegenden gelmiş oldukları konusunda elde güvenilir deliller var! Dijital gezegen! O halde yaşamın son sürat karbon-fizikselden silikon-dijitale dönüşmesine şaşırmamalı. Z Kuşağının travması “canlılık” ise çıkış yolu tekillikle gelecek olan “dijitallik” olabilir! Eski çamlar bardak oldu; eski “human”lar transhuman olacak!
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi; “Dijital Kültür” Köşesi (Sayı 247 18.12.2020)
