Metaverse Göçü

İki yönde ilerleyen tekillik (singularity) metaverse göçünü hızlandırabilir mi?

Teknolojik tekillik kendisine bir değil iki “yuva” bulabilir. Beklenen yuva malum insan bedeni. İnsan fizyolojisinde öyle değişiklikler olacak ki bugün neredeyse tamamı “organik” olan bu yuva bu yüzyıl bitmeden “hibrit” bir hal alacak. Bünyesine çeşitli seviyelerde dahil edilecek “inorganik” bileşenlerle. Böylece transhümanizm süreci ilk olgun meyvelerini vermiş olacak!

İkinci olası yuva ise insan bedeninden ziyade “makinenin bedeni” olabilir. Robot, hümanoid, android vb. formlarında fiziksel bir vücuda sahip olan yapay zekâ destekli makineler, giderek daha da “insanlaş(tırıl)ır”. Bunların sadece birisi gerçekleşecek diye bir zorunluluk da yok! Dünya yeterince büyük! Şu anki gidişatın da gösterdiği gibi tekillik iki yönde de gerçekleşebilir. Bir yanda transhümanlar diğer yanda hümanoidler.

Peki bunlar fiziksel olarak nerede “yaşayacaklar”? Ya da “devinecekler” mi demeli? Keza bir başka soru da iki yönde sonuç almış olan tekilliğin meyveleri yol üzerinde bir yerde birleşebilirler mi? Geçtiğimiz yıllarda popüler olmuş iki tane filmi bu açıdan anımsamakta fayda var. Bu sayede belki “metaverse”e de yer açılmış olur.

Bu filmlerden bir tanesi Suretler (Surrogates). İnsandan ayırt edilmez fiziksel görünüme ulaşmış hümanoidler gündelik rutini yaparken, evdeki “bozulmamış” insanlar gün boyu onları yönetmekle zaman geçiriyor. Burada belli ki tercihini insandan yana kullanan bir “önyargı” var! Tekilliğin hümanoid cephesi bu denli gelişmişse, gün boyunca yapacakları rutini yönetmek için insanları kontrol merkezinde tutmaya da gerek kalmayacaktır.

İnsanı resimden çıkarmak kolay değil. Ona bir meşgale bulmak lazım. Burada da devreye ikinci film giriyor: Ready Player One! Gözlüğü takan insan kendisini metaverse ortamında buluyor. Orada dilediğince bir hayat yaşıyor! Tekilliğin bu tabloya katkısı ne olabilir? Belki şu: İnsan vücudu bu anlamda hibritleştirilerek fizyolojik gereksinimleri ve kırılganlıkları asgari düzeye indirilebilir. Transhüman (H+) düzeyine yükseltilmiş insan böylece zamanının neredeyse tamamını dijital bir evrende geçiriyor olabilir.

Sanayi toplumunun insanın iliklerine kadar hissettirdiği ana hususa (ekonomi) bu tablo nasıl bir açılım getirebilir? Basit. Tüm ekonomi metaverse ortamlarına, dijitale, kaydırılır. Fiziksel dünya “canlı kalmak” için gerekli olan zaruri gereksinimleri temin eden bir altyapı statüsüne geçer. Öyle bir altyapı ki burada hiçbir ekonomik faaliyete izin verilmez! Bu o kadar da zor değil. Şu an hava soluduğu için vatandaşından vergi alan bir devlet ya da ücret alan bir şirket yok! Bu kapsam biraz daha genişletilecek; o kadar!

Metaverse ortamındaki bu yeni ekonomi de mevcuttaki gibi “vahşi” mi olacak? Metaverse daha geniş bir açılım sunmazsa öyle görünüyor. Fiziki dünyada insanlığın “kaynak” ile ilgili aşamadığı sorun başka gezegenlerde yaşamı kuramamak oldu. Dünya kaynaklarına bağımlılık sürüyor. Ancak metaverse ortamlarına geçildiğinde dijital kaynaklar bir anlamda sonsuzlaşıyor. Hem de dünyadan dışarı burnunu çıkarmadan. Şartları elverişli bir gezegen bulunsa bile buradan oraya gitmek çok pahalı! Kişisel bilgisayarın icadı nasıl ki uzaya açılımı yavaşlattıysa, metaverse de benzer bir etkiyi yaratabilir! Hem böylesi daha güzel. Global bir felaket söz konusu olsa bile ölüm hepimizi (ya da hepsini) “dijital uyku”da yakalar!

Herkese Bilim Teknoloji Dergisi; “Dijital Kültür” Köşesi (Sayı 354 12.01.2023)